از ابى رقیه تمیم بن اوس الدارى  رض روایت است كه رسول الله ص فرمود: ((الدِّینُ النَّصِیْحَةُ)) قُلْنَا: لِمَنْ؟ قَالَ: ((لِلّهِ، وَلِكِتَابِهِ، وَلِرَسُولِهِ، وَلأَئِمَّةِ الْمُسْلِمِینَ وَعَامَّتِهِمْ)). (رَوَاهُ مُسْلِمٌ).

دین همه اش سفارش و نصیحت است.

گفتیم براى چه كسانى؟ فرمود: براى خدا، و براى قرآن، و براى پیغمبرش، و پیشوایان و فرمانداران و حكام مسلمین، و براى همه مسلمانان.

از عبدالله بن عمر م روایت است كه رسول اكرم ص فرمود: ((أُمِرْتُ أَنْ أُقَاتِلَ النَّاسَ حَتَّى یَشْهَدُوا أَنْ لاَ إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَأَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ، وَیُقِیمُوا الصَّلاَةَ، وَیُؤْتُوا الزَّكَاةَ، فَإِذَا فَعَلُوا ذلِكَ عَصَمُوا مِنِّی دِمَاءَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ، إِلاَّ بِحَقِّ الإِسْلاَمِ، وَحِسَابُهُمْ عَلَى اللهِ تَعَالَى)). (رَوَاهُ الْبُخَارِیُّ وَمُسْلِمٌ).

مأمور شدم با مردم بجنگم تا آن كه گواهى دهند كه معبودى به حق جز خداى یكتا نیست، و آن كه محمد پیغمبر خداست، و نماز را بر پا بدارند، و زكات بدهند، پس اگر این ها را انجام دادند خون ها و اموال خود را از من نگهداشته اند، مگر به حق اسلام. و حساب آن ها بر خداى تعالى است.

حق اسلام؛ یعنى: آن چه اسلام، كیفرى بر آن ثابت نماید؛ مانند قصاص، و سنگسار كردنِ مرد زناكارى كه زن داشته باشد و غیر آن.

از ابى هریره عبدالرحمن بن صخر رض روایت است كه گفت شنیدم رسول الله ص مى فرماید: ((مَا نَهَیْتُكُمْ عَنْهُ فَاجْتَنِبُوهُ، وَمَا أَمَرْتُكُمْ بِهِ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ، فَإِنَّمَا أَهْلَكَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِكُمْ كَثْرَةُ مَسَائِلِهِمْ وَاخْتِلاَفُهُمْ عَلَى أَنْبِیَائِهِمْ)). (رَوَاهُ الْبُخَارِیُّ مُسْلِمٌ).

از آن چه شما را از آن باز داشتم، دورى كنید، و آن چه شما را به آن امر كردم، انجام دهید تا آن جا كه توانایى آن را دارید؛ زیرا به حقیقت، مردمى كه پیش از شما بودند به هلاكت رسیدند، به خاطر سؤال و پرسش بسیار آنها، و اختلاف نمودن و مخالفت شان بر پیامبرانشان.

از ابو محمد حسن بن علی بن ابی طالب  ریحانه^ء پیامبر (پسر دختر پیامبر ص) م روایت است كه گفت: ((دَعْ مَا یَرِیْبُكَ إِلَى مَا لاَ یَرِیبُكَ)).

(رَوَاهُ التِّرْمِذِیُّ وَالنَّسَائِیُّ، وَقَالَ التِّرْمِذِیُّ: حَدِیثٌ حَسَنٌ صَحِیحٌ).

از پیامبر ص این جمله را حفظ نمودم: آن چه تو را به شك اندازد، آن را رها كن و بگذار. و آن چه تو را به شك نمى اندازد بگیر.

از ابوهریره رض روایت است كه گفت پیامبر اكرم ص فرمودند: ((مِنْ حُسْنِ إِسْلاَمِ الْمَرْءِ تَرْكُهُ مَا لاَ یَعْنِیهِ)). (حَدِیثٌ حَسَنٌ، رَوَاهُ التِّرْمِذِیُّ وَغَیْرَهُ هكَذَا).

از خوبى هاى مسلمانى فرد است، ترك كردنِ آن چه را كه نه مورد توجه اوست، نه به او ربط دارد و نه وابسته به كارش است.

از ابى حمزه انس بن مالك رض خادم رسول الله ص روایت استكه رسول الله ص فرمودند: ((لاَ یُؤْمِنُ أَحَدَكُمْ حَتَّى یُحِبَّ لأَخِیْهِ مَا یُحِبُّ لِنَفْسِهِ)). (رَوَاهُ البُخَارِیُّ وَمُسْلِمٌ).

هیچ یك از شما ایمان نیاورده است، تا این كه دوست بدارد براى برادرش، آن چه كه براى خودش دوست مىدارد.

از عبدالله بن مسعود  رض روایت است كه رسول اكرم ص فرمودند: ((لاَ یَحِلُّ دَمُ امْرِئٍ مُسْلِمٍ إِلاَّ بِإِحْدَى ثَلاَثٍ: الثَّیْبُ الزَّانِی، وَالنَّفْسُ بِالنَّفْسِ، وَالتَّارِكُ لِدِیْنِهِ الْمُفَارِقُ لِلْجَمَاعَةِ)). (رَوَاهُ الْبُخَارِیُّ وَمُسْلِمٌ).

ریختن خون فرد مسلمان روا نمى شود مگر به سبب یك  از این سه چیز: بیوه زنى كه زنا كند، و كسىكه دیگر  را بكشد، و كسى كه دینش را ترك كرده، از جماعت مؤمنان جدا شود.

از ابى هریره رض روایت است كه رسول اكرم ص فرمودند: ((مَنْ كَانَ یُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ فَلْیَقُلْ خَیْراً أَوْ لِیَصْمُتْ، وَمَنْ كَانَ یُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ فَلْیُكْرِمْ جَارَهُ، وَمَنْ كَانَ یُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ فَلْیُكْرِمْ ضَیْفَهُ)). (رَوَاهُ الْبُخَارِیُّ وَمُسْلِمٌ).

كسى كه ایمان به خدا و روز قیامت دارد، باید سخن نیك بگوید، یا خاموش و ساكت شود، و كسى كه ایمان به خدا و روز قیامت دارد، باید همسایه خود را گرامى بدارد، و كسى كه ایمان به خدا و روز قیامت دارد، میهمان نوازى كند.

از ابى هریره رض روایت است كه: ((لاَ تَغْضَبْ))، فَرَدَّدَ مِرَاراً، قَالَ: ((لاَ تَغْضَبْ)).(رَوَاهُ الْبُخَارِیُّ).

مردى به رسول اكرم ص گفت: مرا سفارش ده! آن حضرت ص فرمود: خشم مگیر! و چند بار تكرار فرمود: خشم مگیر و غضب مكن!

از ابى یعلی شداد بن اوس رض روایت است كه رسول اكرم ص فرمودند: ((إِنَّ اللهَ كَتَبَ الإِحْسَانَ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ: فَإِذَا قَتَلْتُمْ فَأَحْسِنُوا الْقِتْلَةَ، وَإِذَا ذَبَحْتُمْ فَأَحْسِنُوا الذِّبْحَةَ، وَلْیُحِدْ أَحَدُكُمْ شَفْرَتَهُ، وَلْیُرِحْ ذَبِیحَتَهُ)). (رَوَاهُ مُسْلِمٌ).

همانا خدا نیكویى را در باره هر چیز واجب نموده است، پس هرگاه كشتید، كشتن را بر وجه نیكو انجام دهید، و هرگاه ذِبح كردید، بر وجه نیكو ذبح كنید، چنان كه یكى از شما كارد خود را تیز نماید، تا حیوانى را كه براى كشتن آماده شده، آسایش دهد.

از ابى ذر جندب بن جناده وابى عبدالرحمن معاذ بن جبل م روایت است كه رسول الله ص فرمودند: ((اتَّقِ اللهَ حَیْثُمَا كُنْتَ، وَأَتْبِعِ السَّیِّئَةَ الْحَسَنَةَ تَمْحُهَا، وَخَالِقِ النَّاسَ بِخُلُقٍ حَسَنٍ)).

(رَوَاهُ التِّرْمِذِیُّ وَقَالَ: حَدِیثٌ حَسَنٌ، وَفِی بَعْضِ النُّسَخِ حَسَنٌ صَحِیحٌ).

هر جا باشى از خدا بترس. بعد از بدى، خوبى كن تا خوبىها بدىها را محو و نابود كند و با مردم، خوش رفتار باش.

از ابى عباس عبدالله بن عباس م روایت است كه گفت: ُنْتُ خَلْفَ النَّبِیَّ ص یَوْماً فَقَالَ لِی یَا غُلاَمُ، إِنِّی أُعَلِّمُكَ كَلِمَاتٍ: ((احْفَظِ اللهَ یَحْفَظْكَ، احْفَظِ اللهَ تَجِدْهُ تُجَاهَكَ، إِذَا سَأَلْتَ فَاسْأَلِ اللهَ، وَإِذَا اسْتَعَنْتَ فَاسْتَعِنْ بِاللهِ، وَاعْلَمْ أَنَّ الأُمَّةَ لَو اجْتَمَعَتْ عَلَى أَنْ یَنْفَعُوكَ بِشَیْءٍ لَمْ یَنْفَعُوكَ إِلاَّ بِشَیْءٍ قَدْ كَتَبَهُ اللهُ لَكَ، وَإِنْ اجْتَمَعُوا عَلَى أَنْ یَضُرُّوكَ بِشَیْءٍ لَمْ یَضُرُّوكَ إِلاَّ بِشَیْءٍ قَدْ كَتَبَهُ اللهُ عَلَیْكَ، رُفِعَتِ الأَقْلاَمُ وَجَفَّتِ الصُّحُفُ)).

(رَوَاهُ الْتِّرْمِذِیُّ وَقَالَ: حَدِیثٌ حَسَنٌ صَحِیحٌ).

و در روایتى غیر از روایت ترمذى آمده است: ((احْفَظِ اللهَ تَجِدْهُ أَمَامَكَ، تَعَرَّفْ إِلَى اللهِ فِی الرَّخَاءِ یَعْرِفْكَ فِی الشِّدَّةِ، وَاعْلَمْ أَنَّ مَا أَخْطَأَكَ لَمْ یَكُنْ لِیُصِیْبَكَ، وَمَا أَصَابَكَ لَمْ یَكُنْ لِیُخْطِئَكَ، وَاعْلَمْ أَنَّ النَّصْرَ مَعَ الصَّبْرِ، وَأَنَّ الْفَرَجَ مَعَ الْكَرْبِ، وَأَنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْراً)).

روزی پشت سر پیامبر ص بودم، پیامبر ص فرمود: ای جوان! من چند كلمه را به تو مى آموزم: خدا را نگه دار تا او تو را نگه دارد ؛ به خدا روى آور تا او را در برابر خود بیابى ؛ هرگاه خواهش و نیازى دارى، از خدا بخواه، و هرگاه یارى و كمك خواستى، از خدا یارى بخواه، و این را یقین بدان كه اگر همه امت جمع شوند تا به تو سودى رسانند، نتوانند رسانید، مگر آن چه كه خدا براى تو نوشته باشد، و اگر همه امت جمع شوند تا به تو زیانى برسانند، نتوانند رسانید، مگر زیانى كه خدا بر تو نوشته باشد ؛ قلم هاى سرنوشت برداشته شده و نامه ها خشك گشتند.

و در روایت دیگر: به خدا روى آور تا او را در برابر خود بیابى، خودت را در ناز و خوشى به خدا بشناسان تا خدا تو را در سختى و مشقت یارى كند، و این را یقین بدان كه آن چه براى تو نبود، به تو نرسید، و آن چه براى تو بود، ممكن نیست به تو نرسد، و این را نیز بدان كه یارى خدا همراه با صبر و شكیبایى است [اگر صبر پیشه سازى، خدا تورایارى رساند] و همراه هر سختى، گشایشى است، و با هر دشوارى، آسانى.

از ابى مسعود عقبة بن عمرو انصارى بدرى رض روایت است كه رسول اكرم ص فرمودند: ((إِنَّ مِمَّا أَدْرَكَ النَّاسُ مِنْ كَلاَمِ النُّبُوَّةِ الأُولَى: إِذَا لَمْ تَسْتَحِ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ)). (رَوَاهُ الْبُخَارِیُّ).

آن چه مردم از سخن پیامبران پیشین دریافتند: هرگاه شرم و حیا نداشتى، هر چه خواستى بكن.

از ابى عمرو گفته شده ابى عمره سفیان بن عبدالله ثقفى رض روایت است كه گوید: قُلْتُ: یَا رَسُولَ اللهِ، قُلْ لِی فِی الإِسْلاَمِ قَولاً لاَ أَسْأَلُ عَنْهُ أَحَداً غَیْرَكَ، قَالَ: ((قُلْ آمَنْتُ بِاللهِ، ثُمَّ اسْتَقِمْ)). (رَوَاهُ مُسْلِمٌ).

عرض كردم: اى پیامبر خدا! از اسلام سخنى به من بگو كه دیگر از كسى جز تو، درباره آن نپرسم. آن حضرت ص فرمود: بگو ایمان به خدا آوردم، سپس بر ایمان خود استوار و پایدار باش.

از ابى عبدالله جابر بن عبدالله انصارى م روایت است كه: أَنَّ رَجُلاً سَأَلَ رَسُولَ اللهِ ص فَقَالَ: أَرَأَیْتَ إِذَا صَلَّیْتُ الْمَكْتُوبَاتَ، وَصُمْتُ رَمَضَانَ، وَأَحْلَلْتُ الْحَلاَلَ، وَحَرَّمْتُ الْحَرَامَ، وَلَمْ أَزِدْ عَلَى ذَلِكَ شَیْئاً، أَأَدْخُلُ الْجَنَّةَ؟ قَالَ: ((نَعَمْ)). (رَوَاهُ مُسْلِمٌ).

مردى از رسول اكرم ص پرسید: ببین اگر نمازهاى فرض را بخوانم و روزه [ماه مبارك] رمضان را بگیرم و حلال را حلال بدانم [و آن را انجام دهم]، حرام را حرام بدانم[و از آن دورى كنم] و بر اینها چیزى دیگر نیفزایم، آیا داخل بهشت مى شوم؟ رسول الله ص فرمود: بلى.

این است معنى حرمت الحرام: از حرام دورى جستم.

و معنى أحللت الحلال، معتقد بودن به حلال و انجام دادن آن است.